SPİRAL (RAHİM İÇİ ARAÇ) UYGULAMASI NEDİR ?
Halk
arsında, halk arasında alet veya sıpray-sıprey gibi isimlerle
adlandırılan, tıp dilinde rahim içi araç (Kısaca RİA) olarak tanımlanan,
doğum kontrol yöntemi hakkında, sizleri bilgilendirmek istiyoruz.
RİA
(Spiral), Değişik şekil ve boyutlarda olabilen, saf plastik veya
bakırdan yapılmış T şeklinde bir korunma aracıdır. Uzun bir süre için
gebelikten korur. Bakır Rahim İçi Araçlar 10 yıldan fazla; progestorone
Rahim İçi Araçlar bir yıl korur. Son zamanlarda hormon salan tipleride
üretilmiştir.
NASIL UYGULANIR ?Adet kanamasının 3. veya 4. günü rahme yerleştirilmelidir. Bu dönemde rahim ağzı açıktır, kasılmalara bağlı ağrı azdır, ve gebelik riski yoktur. Eğer vajinal enfeksiyon varsa uygulama tedaviden sonra yapılır. Jinekolojik muayene sonrasında vajen antiseptik solüsyonla temizlenir, rahim boynu serbestleştirilerek rahmin büyüklüğü ölçülür ve uygun büyüklükteki RİA yerleştirilir. HIV'i içeren STD'lerin bulaşmasını engellemez. İçerdiği bazı yan etkiler; regl zamanlarında düzensizlik, ağır regl dönemleri ve kramplarda artmadır. Kadın hastalıklarına karşı korunmasız ise daha sonra kısırlığa yol açabilir. PID olma riskini taşır.
Olumlu Yönleri;
• Gebeliği %99 önlemede etkili bir yöntemdir
• Bakırlı olanlar, gebelikten 10-12 yıl boyunca etkili bir şekilde koruma sağlar.
• Cinsel ilişkiyi etkilemez .
Olumsuz Yönleri ;
• Özellikle, ilk 3 ayda adet günü sayısını ve kanama miktarını 2 katına kadar arttırabilir. Bu durum, daha sonra normale döner.
• Adet döneminde ağrı olabilir. Bunun için ağrı kesici kullanılabilir.
• Cinsel yolla bulaşan hastalık riski olanlar için uygun değildir.
• Rahimden hazneye doğru kayabilir. Özellikle haznesinin içini yıkayanlarda (vajinal duş yöntemini kullananlarda) sıklıkla görülen bir durumdur. Eğer yerinden oynarsa koruyuculuğu azalır.
* Nadiren RİA yerindeyken de gebelik oluşabilir. .Bir yılda bakır rahim içi araç kullanan 100 kadından birden azı; progestoron rahim içi araç kullanan 100 kadından 2'si hamile kalmaktadır. Böyle bir durumda oluşan gebeliğin düşükle sonlanma olasılığı %50'dir. Ancak gebelik fark edildiği anda spiral çıkartılırsa bu oran %25'e düşmektedir. Gebelik devam ettiği halde spiralin çıkartılmaması ise anne adayının hayatını tehdit edebilecek düzeyde ve şiddette bir enfeksiyon riskini de beraberinde taşır. Bu nedenle eğer spiralin ipi görülemiyorsa ya da ultrasonda yeri saptanamıyorsa kürtaj düşünülmesi gereken bir yaklaşım olmalıdır
KİMLER KULLANAMAZ ?
• Son 3 ay içinde veya halen rahim ağzında, rahimde veya tüplerinde iltihap/yara olan kişilere uygulanamaz.
• Birden fazla kişi ile cinsel ilişkisi olanlara uygun değildir. Bu kişilerin kesinlikle kondom kullanması gerekir.
• Düzensiz adet kanamaları olanlar
• Adet kanamaları 7 gün ve daha uzun sürenler
• Bir adet kanaması döneminde (tamamen ıslanmış) 10 ped/bez değiştirenler
• Adet dönemlerinde ağrısı fazla olanlar
• Kansızlığı olanlar
• Doğuştan üreme organlarında şekil bozukluğu olanlar RİA kullanamazlar.